اثر نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب (2006-1993)

چکیده پیشرفت و توسعه عدالت جنسیتی به همراه تجهیز سرمایه انسانی زمینه ساز دستاورد های توسعه ای است. تسهیل در نیل به اهداف توسعه ای امکان پذیر نخواهد بود، مگر آن که مشارکت پویا و گسترده زنان در این فرآیند مورد توجه قرار گیرد. و از این رو است که مقوله توانمند سازی زنان امروز تبدیل به یک راهبرد اساسی در گفتمان نوین توسعه گردیده است. مطالعات بسیاری در این باب صورت گرفته است. عموماً جایگاه فرو دست زنان در عرصه های اقتصادی و سهم بری اندک آن ها از سرمایه های موجود در جامعه و نیز نابرابری های بازار کار و تفاوت های دستمزدی از زمینه های اصلی مطالعات اقتصادی با رویکرد نابرابری جنسیتی بوده است. در این میان مطالعاتی که بر اثر این پدیده روی متغیرهای کلان اقتصادی تمرکز یافته باشند کم تر به چشم می خورد. در این راستا و جهت بررسی اهداف تحقیق، فرضیه های تحقیق به صورت بررسی تأثیر نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید شکل گرفت. در این پژوهش کوشش شده از تلفیق دو موضوع سرمایه انسانی و نابرابری جنسیتی برای تبیین نقش اقتصادی زنان استفاده شود. برای دستیابی به هدف بررسی اثر نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی از دو رهیافت متفاوت سود برده شده است. ابتدا تفکیک عامل سرمایه انسانی به سرمایه انسانی زنان و مردان و بررسی و مقایسه اثر جداگانه آن ها بر رشد و دیگری از طریق برآورد اثر شاخص های معتبر بین المللی در زمینه نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی است. متغیر دیگری که به صورت تفکیکی مورد کنکاش قرار گرفته است، بهره روری است. با این تفکیک این پژوهش در پی بررسی اثر نابرابری جنسیتی بر بهره وری کل عوامل تولید بوده است. توابع رشد به کار گرفته شده در این تحقیق از نوع کاب داگلاس است و مدل های رگرسیونی مبتنی بر داده های تابلویی است. مشاهدات آماری برای دوره زمانی 2006-1993 گردآوری شده است. نتایج تحقیق حکایت از اثر مثبت و معنادار کاهش نابرابری جنسیتی بر رشد اقتصادی کشور های منتخب دارد. در برآورد تفکیکی سرمایه انسانی در تابع رشد، اثر مثبت فزونی سرمایه انسانی زنان بر رشد اقتصادی تأیید شد اما سرمایه انسانی مردان دارای اثر منفی است. مقایسه بهره وری زنان و مردان با استفاده از توابع جداگانه تولید، حاکی از بهره وری کم تر زنان نسبت به مردان بوده که متأثر از نابرابری جنسیتی موجود در بازار کار و حوزه خصوصی است.